CYBERPESTEN

Cyberpesten is pesten via het internet. Dat kan zijn via sociale media, zoals Facebook, Instagram en Snapchat, maar ook via SMS, WhatsApp of e-mail. Cyberpesten is een groeiend probleem, omdat vrijwel iedereen vanaf jonge leeftijd al verbonden is met het internet. Cyberpesten volgt vaak op pesten op school of het werk, maar kan ook ontstaan zonder dat er in ‘het echte leven’ gepest wordt. In 2014 werd volgens het CBS maar liefst 8% van de jongeren (15 tot 25 jaar) wel eens online gepest.

WAT IS CYBERPESTEN?

Cyberpesten is iedere vorm van pesten via het internet. Het grootste probleem van cyberpesten is dat het op ieder moment kan plaatsvinden, omdat bijna iedereen continu verbonden is met het internet. Hierdoor kan pesten ook doorgaan wanneer de gepeste persoon zich in de veilige huiselijke omgeving bevindt. Niet altijd kent de gepeste persoon de pester. In ongeveer twee derde van de gevallen is de pester een bekende.

Cyberpesten kan, net als offline pesten, allerlei vormen aannemen. Het kan gaan om opmerkingen, beledigingen maar in sommige gevallen ook om bedreigingen. In enkele gevallen kan het ook gaan om chantage, bijvoorbeeld wanneer er verhullende foto’s van de gepeste persoon in omloop zijn. Met name de groep van 15- tot 18-jarigen heeft relatief veel te maken met cyberpesten. Digitaal pesten kan op veel manieren. Online pesten mensen, vooral scholieren, elkaar door bijvoorbeeld misbruik van privégegevens (zoals het stelen van wachtwoorden of het aanmaken van nep-accounts), uitsluiting in whatsapp-groepen, het verspreiden van beeldmateriaal (zoals intieme foto’s of filmpjes van mishandeling) en dreigtweets en haat posts (via apps als Sayat.me)

Cyberpesten heeft samenvattend de volgende kenmerken:

  • Het gebeurt in de veilige omgeving van het pestslachtoffer.
  • Het kan een bericht keer op keer lezen.
  • Het weet niet hoe het een bericht moet opvatten.
  • Het kan moeilijk reageren.
  • Het pesten is confronterend.
  • Soms weet het slachtoffer niet wie de pester is.
  • Het heeft niet het gevoel dat het echt iets kan terugdoen.
  • Er zijn geen omstanders die het pestslachtoffer kunnen helpen.
  • Het is moeilijk om erover te praten.
  • Pesten gaat elders verder (bijvoorbeeld op het schoolplein).

Gevolgen van cyberpesten
Soms wordt gedacht dat cyberpesten minder ernstig is, omdat het pesten niet face-to-face plaatsvindt. Juist om deze reden kan cyberpesten echter zelfs ernstiger zijn dan offline pesten. Pesters gaan online soms veel verder, juist omdat ze niet geconfronteerd worden met de gevolgen van het gedrag. Online pesten voelt voor hen veiliger, ze verbergen zich achter een scherm. Ook omdat het cyberpesten vrijwel 24 uur per dag door kan gaan, kan cyberpesten ernstige gevolgen hebben, zoals onzekerheid, angst, woede, depressies en in sommige gevallen zelfs zelfmoord(pogingen).

Omgaan met cyberpesten
Cyberpesten blijft vaak langer verborgen dan pesten op school of op het werk, omdat het minder zichtbaar is voor de omgeving. Bovendien praten met name jongeren niet graag over pestgedrag, waardoor het soms maanden kan doorgaan voordat iemand van buitenaf het opmerkt. Ook vindt cyberpesten vaak buiten de werk- en schooluren plaats. Toch dragen zowel school als werk verantwoordelijkheid in het tegengaan van cyberpesten. Het bespreekbaar maken van pestgedrag vormt een belangrijke eerste stap in de preventie van cyberpesten.

Signaleren en optreden bij cyberpesten
Het signaleren van cyberpesten is ontzettend lastig. Voor leerkrachten, ouders en werkgevers is het belangrijk om te letten op mogelijke gevolgen van pesten. Is uw kind /een leerling vaak terneergeslagen of onzeker, dan kan dit door (cyber)pesten komen.

Is het duidelijk dat er online wordt gepest, dan is kordaat optreden van groot belang. Het moet voor alle betrokkenen duidelijk zijn dat geen enkele vorm van pesten getolereerd wordt. Lees meer over het optreden tegen pesten op de pagina leraren en pesten.

Wat doe ik tegen cyberpesten?
Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen wanneer je te maken hebt met cyberpesten:

  • Deel nooit privégegevens, zoals naam, adres, telefoonnummer of de naam van je school
  • Wees selectief in het accepteren van een vriendschapsverzoek; doe dit alleen wanneer je iemand in het echte leven ooit hebt ontmoet
  • Scherm je profiel zoveel mogelijk af; ‘alleen voor vrienden’ is de beste optie
  • Houd wachtwoorden en inloggegevens altijd geheim: ook voor je beste vrienden
  • negeer vervelende berichtjes, de pesters zijn op zoek naar een reactie
  • gebruik een naam die je identiteit verbergt op fora en chatrooms
  • blokkeer mensen die vervelend zijn, ga er niet op in
  • maak geen ongepaste foto’s van jezelf die je later kunnen schaden, zoals schaars geklede foto’s of naaktfoto’s
  • bewaar bewijs van cyberpesten, zodat de dader zijn gedrag niet kan ontkennen
  • Informatie blijft online, ook al verwijder jij het. Vraag een volwassene daarom altijd om hulp.
  • Bewaar alle bewijzen van cyberpesten. Maak foto’s of schermafdrukken van vervelende berichten, haatprofielen en/of foto’s.
  • Neem contact op met iemand die je vertrouwt: je ouders, een buurvrouw, tante, leerkracht etc.
  • Neem contact op met de politie als het online pesten niet stopt. Zij kunnen je verder helpen.

 

Zie ook het pestbeleid van het Haga Lyceum om te kijken bij wie je terecht kan bij (online) pestincidenten. Neem contact op met je mentor of een andere docent die je vertrouwd. Je kan ook terecht bij de anti-pest coördinator (A. Loukili) en/of zorgcoördinator (H. van der Wal) van de school.